- Κορνουάλη
- (Cornwall). Κομητεία (3.559 τ. χλμ., 499.400 κάτ. το 2001) της νοτιοδυτικής Αγγλίας. Βρίσκεται Α της κομητείας Ντέβον. Στα ΒΔ βρέχεται από τον Ατλαντικό ωκεανό και στα Ν από τη θάλασσα της Μάγχης. Η κομητεία, πρωτεύουσα της οποίας είναι η πόλη Τρούρο (Truro, περ. 20.000 κάτ.), περιλαμβάνει έξι περιφέρειες: Κάραντον (Caradon), Κάρικ (Carrick), Κέριερ (Kerrier), Βόρεια Κορνουάλη (North Cornwall), Πένγουιθ (Penwith) και Ριστόρμελ (Restormel). Τα νησιά Σίλι (Scilly), τα οποία παλαιότερα αποτελούσαν τμήμα της Κ., βρίσκονται περίπου 40 χλμ. ΝΔ του ακρωτηρίου Λαντς Εντ, στο δυτικότερο σημείο της Αγγλίας.
Η Κ. αποτελεί χερσόνησο (μήκους 120 χλμ. από τα ΝΑ στα ΒΔ και πλάτους 72 χλμ.) με βραχώδεις ακτές, οι οποίες σχηματίζουν πολλούς κόλπους και ακρωτήρια. Το έδαφος της περιοχής είναι ανώμαλο· γρανιτώδεις λοφοσειρές διασχίζουν μεγάλο τμήμα της και φτάνουν σε ύψος τα 450 μ. Μεγαλύτεροι ποταμοί είναι οι Τέιμαρ, Λίνχερ και Λου. Το κλίμα είναι ήπιο και υγρό, με μικρές ετήσιες διακυμάνσεις θερμοκρασίας και μεγάλες βροχοπτώσεις. Η Κ. έχει πλούσια βλάστηση και ποικιλία μεσοτροπικών φυτών.
Στην περιοχή παράγονται άφθονα λαχανικά και οπωρικά, που τροφοδοτούν τις μεγάλες αγορές του Λονδίνου. Ακμάζει επίσης η τυροκομία και η κτηνοτροφία. Σημαντικό ρόλο στην οικονομία της περιοχής κατέχει επίσης η αλιεία (σαρδέλες, καβούρια, αστακοί κ.ά.), ο τουρισμός και το εμπόριο ηλεκτρονικών προϊόντων. Οι κυριότερες βιομηχανίες της κομητείας είναι η μεταλλουργία, η επισκευή πλοίων και η εξόρυξη πετρωμάτων. Τα ορυχεία του χαλκού και του κασσίτερου λειτουργούσαν από πολύ παλιά, ενώ πιστεύεται ότι ήταν γνωστά και στους Φοίνικες. Από τα ορυχεία αυτά προέρχεται και ο κορνουαλίτης, ένυδρο αρσενικό άλας του χαλκού. Ωστόσο, τα κοιτάσματα του κασσίτερου κοντά στην επιφάνεια της γης εξαντλήθηκαν και η εξόρυξη των βαθύτερων κρίθηκε οικονομικά ασύμφορη. Το τελευταίο ορυχείο κασσίτερου διέκοψε τη λειτουργία του το 1998 και άνοιξε ξανά το 2001 με προοπτική να χρησιμοποιηθούν νέες τεχνικές εξόρυξης. Παράλληλα, έχει σταματήσει και η εξόρυξη χαλκού.
Η Κ. αποτελεί την πλουσιότερη περιοχή της Αγγλίας σε προϊστορικές αρχαιότητες. Οι ανασκαφές έφεραν στο φως ακατέργαστους ανεπίγραφους μονόλιθους, μεγάλους λίθινους δρόμους, προϊστορικές κατοικίες, υπόγεια οικοδομήματα, πύργους, τύμβους κ.ά. Εκτός από τις προϊστορικές και τις ρωμαϊκές αρχαιότητες, ανακαλύφθηκαν και λείψανα χριστιανικής εποχής που χρονολογούνται από τον 6o αι.
Ιστορία. Η Κ. κατακτήθηκε από Ρωμαίους, οι οποίοι πιθανολογείται ότι έφτασαν εκεί γνωρίζοντας ότι το υπέδαφός της ήταν πλούσιο. Όταν αποχώρησαν οι Ρωμαίοι η περιοχή κατοικήθηκε από Κέλτες και μετά το 836 από Σάξονες. Μετά την εισβολή των Νορμανδών το μεγαλύτερο μέρος της Κ. περιήλθε στη διοίκηση των Άγγλων πριγκήπων και τον 14ο αι. η κομητεία οργανώθηκε με τη μορφή δουκάτου. Η κορνουαλική γλώσσα, η οποία σχετίζεται με την ουαλική και τη βρετονική, έπαψε να ομιλείται από το β’ μισό του 18ου αι.
Το Λαντ’ς Εντ της Κορνουάλης αποτελεί το τελευταίο νοτιοδυτικό άκρο της Μεγάλης Βρετανίας.
Άποψη του Πόλπερα, στην Κορνουάλη, αλιευτικού κέντρου και λουτρόπολης στην ακτή της Μάγχης.
Dictionary of Greek. 2013.